DOODGEWOON.TV - TALKSHOW OVER DE DOOD Het opheffen van het reguliere tijdschrift Doodgewoon leidt – behalve tot de website www.dood.nl – ook tot een nieuw TV-programma, dat simpelweg Doodgewoon.TV gaat heten. In het programma wordt wekelijks met één gast over de dood gesproken. De presentator is nog niet bekend, maar de namen van Peter-Jan Rens en Henny Huisman zijn al gevallen. De eerste pilot-opnames zijn geweest. Vanaf 1 september 2002 is het programma te zien op Net 6. Daarmee is Nederland het eerste land ter wereld dat een talkshow over de dood krijgt, net zoals het zeven jaar geleden ook het eerste land ter wereld was met het eerste publiektijdschrift over de dood. Alhoewel: talkshow over de dood? Volgens medewerker Rob Bruntink gaat het om veel meer. Het programma wordt geproduceerd door Eindemol. "Wij liepen al een tijdje te denken dat we 'iets' met de dood zouden moeten doen," zegt Marijke Kwaakhok, "maar we konden het juiste format niet vinden." Kwaakhok is als producer bij het programma betrokken. "Het is vooral de grote passie van John, en Joop had al jaren geleden de domeinnaam doodgewoon.nl geclaimd, dus toen we hoorden dat Doodgewoon zou worden opgeheven, heeft John contact opgenomen met de redactie. Eén van de redactieleden wilde wel met ons meedenken over het programma. Uiteindelijk is er een format samengesteld waarvan wij denken dat het interessante televisie kan opleveren." Het redactielid dat namens Doodgewoon de contacten met Eindemol onderhield, en later ook aangetrokken werd de deel uit te maken van het productieteam, is Rob Bruntink. Hij legt uit wat mensen van het programma kunnen verwachten. "In Doodgewoon.TV (de punt moet ook uitgesproken worden, -red.) staat één gast centraal. Met hem of haar wordt over allerlei facetten van de dood gesproken. Het thema 'de dood' wordt daarbij zeer breed geïnterpreteerd. Het kan over euthanasie of zelfmoord gaan, maar ook over bijna-dood-ervaringen of gedachten over de eigen uitvaart. Het is maar net wat de gast het meest bezighoudt. Ik sluit niet uit dat we ook mensen uitnodigen die bij voorbeeld net de diagnose kanker hebben gekregen. Zij worden indirect gedwongen over de dood na te denken." In eerste instantie draait het in het programma om twee 'soorten' gasten. Enerzijds zijn het mensen uit de gezondheidszorg of de uitvaartbranche, anderzijds wordt geput uit de collectie 'Bekende Nederlanders'. Wat de BN’ers betreft, heeft de redactie inmiddels proefgedraaid met Gerard Reve, Bisschop Muskens en Vanessa. "Erg aangrijpend," noemt Bruntink de gesprekken. Volgens hem voldoet het programma aan de – hoge – eisen die de redactie zichzelf heeft gesteld. "Waarmee ik maar wil zeggen dat het een programma zal zijn met enige inhoud," verklaart hij nader. "Met Vanessa is bijvoorbeeld uitvoerig gesproken over de stervensbegeleiding waar ze aan doet. Dat zou je bij haar misschien niet zo snel verwachten, maar ze is daar zeer intens bij betrokken. Tevens heeft ze haar verdriet over de dood van haar huisdier Pipo, een Groenendaler, die maar liefst 22 jaar oud werd, de vrije loop gelaten." "Ook het gesprek met Muskens is inhoudelijk sterk, en tot op zekere hoogte zelfs ontroerend," vervolgt Bruntink. "Hij is een jaar geleden een paar keer aan de dood ontsnapt en dat heeft zijn denkbeelden over leven en dood geheel omgegooid. Hij praat openhartig over het belang van euthanasie en hulp bij zelfdoding, en geeft alvast aan hoe hij het liefst zijn uitvaartdienst in elkaar gezet zou willen zien." Ook het gesprek met Reve staat voor een groot deel in het teken van de uitvaart. "Maar dan hebben we het niet alleen over hoe hij zijn eigen uitvaart ziet, het gaat dan vooral wat hij van andere uitvaarten vindt. Op typische Reviaanse wijze, mag ik wel zeggen, geeft hij commentaar: soms grappig of cynisch, maar soms ook ontroerend." Bruntink noemt Doodgewoon.TV geen 'zwaar' programma. "Ook al is de dood misschien een zwaar onderwerp, er kan ook heel luchtig over gesproken worden. Vanessa ontpopte zich bijvoorbeeld als een warm pleitbezorgster van het balsemen. Ze wil er na de dood ook graag goed uitzien." Een vast onderdeel van het programma moet bestaan uit 'een stukje reality', aldus Bruntink. "U moet denken aan 'Het sterfbed van...', een beetje op de manier waarop Dirk-Jan Bijker dat voor de EO heeft gedaan, of 'De euthanasie van...' à la 'De Bevalling' van SBS 6. Wie de presentatie gaat doen is nog niet bekend en wordt ook nog even geheim gehouden. Die definitieve beslissing wordt in de zomer genomen, maar de namen van Peter-Jan Rens, die wel weer een klapper kan gebruiken, en Henny Huisman, die toe is aan een nieuwe uitdaging na de Soundmixshow, zijn al gevallen. Volgens producent Kwaakhok van Doodgewoon.TV schrokken de mensen die voor het programma benaderd werden in eerste instantie behoorlijk. "Sommigen gooiden direct de hoorn erop. Achteraf bleek dat ze dachten dat ze te maken hadden met een morbide grappenmaker." Maar morbide is het programma dus in zijn geheel niet, benadrukt ook Kwaakhok nog eens. "In feite zijn het gewoon gesprekken van mens tot mens, die ook bij de bushalte of tijdens een verjaardagsfeest hadden kunnen plaatsvinden. Er is niets raars of smerigs aan." Integendeel, stelt Bruntink resoluut. "Het is eerder alsof de mensen die we tot nu toe gesproken hebben zich op één of andere manier bevrijd voelden door in het openbaar over de dood te spreken. Neem een Vanessa. Als ik het een beetje onsympathiek stel wordt ze door niemand serieus genomen. Mensen kennen haar alleen van een oude hit, haar lichaamsverbouwingsbedrijf of via haar man. Dat gold eerlijk gezegd ook voor mij. Maar als je het dan over de dood hebt, blijkt het toch een erg boeiend mens te zijn. Met een diepe gevoelswereld. Het bewijst mijn gedachte dat iedereen zinnige dingen over de dood kan zeggen." Het is ook om die reden dat Bruntink Doodgewoon.TV meer dan 'alleen maar' een talkshow noemt. "We horen al tientallen jaren dat het taboe op de dood aan het verdwijnen is. Ik twijfel daar sterk aan. Alleen in verlichte kringen is daar misschien sprake van. Maar de doorsnee burger vindt de dood nog steeds razend eng. Leg je oor maar eens te luister in een verpleeghuis. Daar liggen heel veel bijna-doden. Maar er wordt door heel veel families nog steeds de schijn hooggehouden dat 'ma' niet doodgaat en dat het alleen maar tijdelijk zo slecht met haar gaat. Of kijk naar hoe men tegenwoordig met kanker omgaat. De tijd dat men kanker alleen maar 'K' noemt is weliswaar voorbij, maar je hoort vaker zeggen dat iemand 'ernstig' of zelfs 'heel ernstig' ziek is, dan dat je hoort: hij of zij heeft kanker. Al met al gaan Nederlanders nog steeds erg onhandig met de dood om." Bruntink hoopt dat het programma bijdraagt aan meer openheid over de dood. "Het zou moeten bijdragen aan – excusez les mots – een stukje bewustwording rondom de dood. Want eens gaan we toch allemaal, niet dan? Ik weet uit ervaring dat je bewuster leeft als je bewust met de dood bezigbent. Dat kan ik iedereen aanraden. Het is nu aan de kijker om te beoordelen of het programma gelukt is – ik geloof er wel in, want zelfs Amerika heeft al belangstelling getoond voor het format. Maar halen we na tien afleveringen nog steeds geen honderdduizend kijkers met dit programma, dan gaan we het euthanaseren." Reclame Zoals te verwachten valt bij een commerciële zender, wordt ook Doodgewoon.TV onderbroken door reclame. Presentator Bruntink hoopt dat het programma nieuwe adverteerders trekt. "Niemand vindt het raar dat AVVL en DELA reclamespotjes op TV uitzenden. Deze verzekeraars zijn natuurlijk ook welkom in de reclameblokken die tijdens of rondom Doodgewoon.TV worden uitgezonden. Maar ik zou het mooi vinden als minder voor de hand liggende adverteerders ook eens over de brug komen. Waarom zou een kistenfabriek of crematorium geen spotje kunnen maken? Of de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie? Volgens mij kan de Nederlander daar wel tegen." Kistenfabrikant Togra laat desgevraagd weten geen interesse te hebben. "Wij willen alleen zaken doen met de uitvaartondernemer, niet met het grote publiek," zegt een woordvoerster. "TV-spots zijn dus niet interessant voor ons." Peter van Kijk van Kistenfabriek Van Kijk denkt daar anders over. "Ik kan er wel enthousiast over worden," zegt hij. "Mogelijk zorgt het kostenplaatje straks voor een vermindering van het enthousiasme, maar in principe sta ik er niet onwillig tegenover." De grootste crematoriabeheerder in Nederland, CVNO (Crematie Vereniging Nederland en Omstreken), laat weten dat ieder CVNO-crematorium zelf mag weten of en hoe er reclame gemaakt wordt. "Voor zover ons bekend heeft nog niemand behoefte gehad aan een TV-spot," zegt een woordvoerder. Vertegenwoordigers van de reclamebureaus CMO/E&T en Wessels Wanen hebben nimmer een 'dood-gelieerde' klant over de vloer gehad. "Maar we zouden zeker wel eens wat willen proberen," zegt Rietaah Vreemond van CMO/E&T. Bij Wessels Wanen staat men iets minder te springen: "De kans dat je alleen maar sobere films in grijstinten mag maken is groot," stelt Ariejan Ventener. "Dat past niet zo goed in ons beleid." Terug...